Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM Poland) we współpracy ze Stowarzyszeniem Interwencji Prawnej prowadzi projekt GuardianXchange, którego celem jest wzmacnianie i rozwój systemu kurateli dla małoletnich bez opieki w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej. Projekt realizowany jest we współpracy z organizacjami partnerskimi z Belgii, Portugalii, Słowenii, a także z European Guardianship Network (EGN) i stanowi przestrzeń do wymiany doświadczeń, tworzenia narzędzi oraz rozwijania standardów w zakresie wsparcia dzieci bez opieki.

Kim jest małoletni bez opieki?

To niebędąca obywatelem polskim osoba poniżej 18. roku życia, która przybywa do Polski lub przebywa na jej terytorium bez opieki osób dorosłych, odpowiedzialnych za nią zgodnie z polskimi przepisami.

W świetle prawa wymaga ona natychmiastowego wsparcia dorosłego, który będzie reprezentował jej interesy, zarówno w kontaktach z instytucjami, w postępowaniach administracyjnych, sądowych jak i w codziennych decyzjach dotyczących edukacji, zdrowia czy zakwaterowania.

Kim jest kurator i jaką pełni rolę?

Kurator małoletniego bez opieki to osoba wyznaczona przez sąd rodzinny, której powierzono reprezentowanie dziecka w toczących się wobec niego procedurach i dbanie o jego najlepszy interes. Kurator:

-         reprezentuje dziecko w prowadzonych postępowaniach, zwłaszcza w zakresie ubiegania się przez nie o ochronę międzynarodową,

-         wspiera osobę małoletnią w uzyskaniu dostępu do usług, edukacji i świadczeń zdrowotnych,

-         jest osobą zaufania, kimś, kto słucha, tłumaczy decyzje urzędowe i pomaga dziecku zrozumieć otaczający świat,

-         wspiera emocjonalnie, dając dziecku poczucie, że nie jest samo w obcym kraju.

To właśnie kurator staje się głosem dziecka; jest osobą, która pomaga mu odnaleźć się w nowej rzeczywistości i towarzyszy mu w procesie integracji.

Dlaczego potrzeba więcej kuratorów?

W ostatnich latach w Polsce liczba małoletnich bez opieki stale rosła, jednak system wsparcia nie dysponuje wystarczającą liczbą kuratorów, by każdemu dziecku zapewnić indywidualne wsparcie. Dlatego w ramach projektu GuardianXchange IOM Poland i partnerzy tworzą przestrzeń wymiany wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk dotyczących opieki nad małoletnimi bez opieki, a także prowadzą kampanię zachęcającą do zaangażowania się w rolę kuratora.

Działania szkoleniowe w ramach projektu GuardianXchange

W ostatnich miesiącach IOM Poland zrealizowało cykl szkoleń dla kuratorów pracujących z małoletnimi bez opieki, skupionych na wymianie doświadczeń, wzmocnieniu kompetencji i omówieniu wyzwań w codziennej pracy. Szkolenia te były częścią szerszych działań w ramach projektu GuardianXchange, obejmujących również badania, analizy i tworzenie narzędzi wspierających pracę kuratorów.

Dalszym krokiem w tym procesie jest seria webinarów tematycznych GuardianXchange, organizowana przez IOM i partnerów z Europy. Webinary te stanowią doskonałe uzupełnienie wiedzy zdobytej podczas szkoleń, a także okazję do wymiany doświadczeń między profesjonalistami z różnych państw.

Harmonogram:

-         Session 1: Supporting Unaccompanied Minors’ Transition to Adulthood
4 listopada 2025, godz. 10:00-12:00 CET
Dowiedz się, jak Flamandzki Czerwony Krzyż wspiera młodych ludzi w przygotowaniu do dorosłości dzięki praktycznym narzędziom i poznaj plan działania.

-         Session 2: Exploring Recruitment Strategies for Guardians
9 grudnia 2025, godz. 10:00-12:00 CET
Poznaj dobre praktyki w rekrutacji kuratorów z Polski, Słowenii, Belgii i Niderlandów, w tym skuteczne strategie promocyjne i motywacyjne.

-         Session 3: Enhancing Skills and Competencies of Guardians through Training
13 stycznia 2026, godz. 10:00-12:00 CET
Dyskusja o adaptacji podręcznika szkoleniowego dla kuratorów opracowanego przez Agencję Praw Podstawowych UE (FRA) do realiów krajowych oraz o sposobach zapewnienia jakości szkoleń.

Rejestracja: Kliknij tutaj, aby zarejestrować się na serię webinarów

Webinary skierowane są do wszystkich osób i instytucji zainteresowanych systemem kurateli nad dziećmi bez opieki, w tym do obecnych i przyszłych kuratorów, przedstawicieli samorządów, placówek opiekuńczych, organizacji pozarządowych i innych podmiotów. Serdecznie zapraszamy do udziału.

Jak mogą Państwo wesprzeć kampanię?

Zachęcamy również Państwa do:

-         rozpowszechnienia informacji o projekcie GuardianXchange wśród pracowników, wolontariuszy i partnerów,

-         udostępnienia załączonej ulotki informacyjnej w swoich mediach społecznościowych, biurach, punktach informacyjnych czy podczas wydarzeń,

-         dzielenia się informacjami z osobami, które mogłyby zostać kuratorami, osobami empatycznymi, otwartymi na kontakt z dziećmi i gotowymi podjąć współpracę z instytucjami publicznymi,